Τις τελευταίες ημέρες, λόγω του πρωτοφανούς σε ένταση και διάρκεια χιονιά, με αφορμή καταγγελίες που δεχθήκαμε ότι, παρά την μεγάλη χιονόπτωση και τον ολικό παγετό, υπάρχουν κυνηγοί που διασκορπίζουν ύπουλα φαγητό, ώστε να προσελκύσουν τα θύματα/θηράματα, αλλά και το αίτημα οικολογικών και φιλοζωικών οργανώσεων και απλών φιλόζωων πολιτών να απαγορευθεί το κυνήγι το διάστημα αυτό, προέκυψε το ερώτημα αν επιτρέπεται και σε ποιο βαθμό το απαράδεκτο φαινόμενο του κυνηγιού, όταν το έδαφος είναι καλυμμένο με χιόνι.
Είναι γνωστό ότι οι άσχημες καιρικές συνθήκες και δη το χιόνι, δημιουργεί προβλήματα στον βιολογικό κύκλο των ειδών της άγριας πανίδας, τα εξαναγκάζει να μετακινηθούν προς πιο πεδινά σημεία, γεγονός που τα εξαντλεί και τα εκθέτει σε σοβαρούς κινδύνους, καθιστώντας αυτά ευάλωτα και ανήμπορα να αναπτύξουν τις ικανότητες άμυνας και διαφυγής. Πολλοί κυνηγοί προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την δεινή αυτή θέση των ζώων καθώς, έχοντας περισσότερα ταλαιπωρημένα θηράματα στη διάθεσή τους, έχουν και πιο εύκολη «δουλειά». Δεν πιστεύω ότι υπάρχουν πολλοί κυνηγοί που ακολουθούν κάποια υποτιθέμενη «κυνηγετική δεοντολογία και συνείδηση», ώστε να σεβαστούν τα εξαντλημένα και χωρίς άμυνες θηράματά τους.
Τι προβλέπει η αναχρονιστική επί του θέματος ελληνική νομοθεσία σε αυτές τις περιπτώσεις; Ότι «απαγορεύεται η θήρα διά παρακολουθήσεως των ιχνών επί της χιόνος» (άρθρο 258 παρ. 3 β του νδ 86/1969 περί Δασικού Κώδικα). Αυτό σημαίνει ότι, ανεξάρτητα από τον όγκο του χιονιού, το κυνήγι -καταρχήν- επιτρέπεται, με μοναδική εξαίρεση όταν στο χιόνι διαγράφονται τα ίχνη του θηράματος, τα οποία ακολουθεί ο κυνηγός με σκοπό να τα εντοπίσει και να τα σκοτώσει.
Η διάταξη αυτή είναι προφανές ότι αναφέρεται στα (τριχωτά) άγρια θηλαστικά θηραματικά είδη (αγριογούρουνα, λαγοί, αλεπούδες κλπ) και δεν αφορά τα πτηνά, για τα οποία υπάρχει άλλη διάταξη, αλλά ενδεχομένως ούτε και τα άγρια ζώα της ξηράς, σε περίπτωση που ο κυνηγός δεν παρακολουθεί ο ίδιος το θήραμα ακολουθώντας τα ίχνη του στο χιόνι, αλλά πχ χρησιμοποιεί τον σκύλο του (!). Ειδικά όσον αφορά τους αγριόχοιρους, οι κυνηγοί θεωρούν την διάταξη «επιστημονικά λανθασμένη και περιττή», διότι «δεν είναι ευάλωτοι σε αυτού του είδους την τεχνική κυνηγίου, καθώς πραγματοποιούν μετακινήσεις αρκετών χιλιομέτρων στη διάρκεια μιας νύχτας και έτσι η προσέγγισή τους στην ημερήσια θέση ανάπαυσης του είναι κοπιώδης για τον ιχνηλάτη κυνηγό, αφού απαιτεί πολύωρη πεζοπορία σε χιονισμένο δασικό τοπίο». Ουσιαστικά, η διάταξη αυτή είναι κενή περιεχομένου και σαφώς θα έπρεπε να είναι καθολική και αυτόματη η απαγόρευση του κυνηγιού σε περιπτώσεις χιονόπτωσης και χιονόστρωσης, καθώς τα ζώα γίνονται ιδιαίτερα ευάλωτα απέναντι στον διώκτη τους και όχι να εξαρτώνται από παλιές «ινδιάνικες» τεχνικές ιχνηλασίας (!). Άντε να τεκμηριώσεις στην πράξη, ότι τα ίχνη του λαθροθήρα ακολουθούν τα ίχνη του θηράματος, θα ακουγόταν πραγματικά γελοίο αν δεν ήταν τόσο σοβαρό. Όποιος παραβαίνει την άνω διάταξη υποπίπτει σε πταίσμα και τιμωρείται με την «πολύ σοβαρή ποινή» της κράτησης ή με πρόστιμο (!).
Σε κάθε περίπτωση, το πότε και αν πρέπει να απαγορευτεί το κυνήγι σ’ όλη την χώρα ή σε μεμονωμένες περιοχές σε περιπτώσεις χιονόπτωσης μεγάλης διάρκειας και έντασης, είναι στην διακριτική ευχέρεια της Διοίκησης κατόπιν εισήγησης του οικείου Δασάρχη προς τον Γ. Γ. της Περιφέρειας ή τον Δ/ντή δασών στον κάθε νομό.
Ειδικά για τα πτηνά προβλέπεται ότι «μπορεί να περιορίζεται η διάρκεια της περιόδου Θήρας … εφόσον διαπιστώνεται κίνδυνος μείωσης ορισμένων ειδών της άγριας πτηνοπανίδας, λόγω ιδιαίτερα δυσμενών συνθηκών» (Μέτρα Διαχείρισης Άγριας Πτηνοπανίδας ΚΥΑ 414985/85). Η χιονόπτωση και η χιονοκάλυψη δεν χρειάζεται να είσαι φιλόζωος για να γνωρίζεις ότι σαφώς και αποτελούν ιδιαίτερα δυσμενείς συνθήκες για τα πτηνά, τα οποία χάνουν τον προσανατολισμό τους και αναγκάζονται να πετούν πολύ χαμηλά αναζητώντας τροφή, με αποτέλεσμα να γίνονται ευάλωτα στις ορέξεις των κυνηγών.
Δεν περιμένουμε φυσικά από τους κυνηγούς να σεβαστούν την άγρια ζωή που αγωνιά να βρει καταφύγιο και τροφή για να επιβιώσει μέσα στα χιόνια, αντίθετα εκμεταλλεύονται το χιόνι/παγετό και, καθώς δεν γίνονται έλεγχοι, τρέχουν να κυνηγήσουν. Ούτε φυσικά από την Πολιτεία να καταργήσει το κυνήγι, κάτι τέτοιο προς το παρόν ακούγεται ουτοπικό και μακρινό. Έχουμε όμως κάθε δικαίωμα να απαιτήσουμε από την Πολιτεία την θέσπιση αυστηρότερης νομοθεσίας σε σχέση με τα άγρια ζώα και πτηνά, ώστε η ζωή τους να τυγχάνει προστασία και ουσιώδους σεβασμού, ειδικά κάτω από συνθήκες που τα καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτα. Μόλις ανακοινώθηκε ότι υπάρχει καθολική απαγόρευση του κυνηγιού σε όλη τη χώρα από 11 έως 18 Ιανουαρίου 2017, απομένει βέβαια να εφαρμοστεί και στην πράξη, κάτι που δεν αισιοδοξούμε ότι θα συμβεί.
Βάσω Τάκη
Δικηγόρος