Πράσινη Κοινή Αγροτική Πολιτική ή ''Πράσινο Ξέπλυμα''; - Π.Φ.Π.Ο. Πανελλαδική Φιλοζωική και Περιβαλλοντική Ομοσπονδία

Στις 25 Ιουνίου 2021 επιτεύχθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο προσωρινή πολιτική συμφωνία σχετικά με τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική, η οποία αφού εγκρίθηκε από τους Υπουργούς Γεωργίας της ΕΕ στη συνεδρίασή τους στις 28 Ιουνίου. Η προσωρινή συμφωνία δεν έχει ακόμη εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αλλά έχει εγκριθεί από τους υπουργούς γεωργίας στο Συμβούλιο. Οι κυβερνήσεις θα έχουν μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους να υποβάλουν τα στρατηγικά τους σχέδια. Σύμφωνα με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, η χώρα μας θα λάβει 19,3 δισ., ποσό που παραμένει αμετάβλητο σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα (2014-2020) παρά τη μείωση κατά 10% του συνολικού προϋπολογισμού για την ΚΑΠ.

Οι μεταρρυθμίσεις για τη διαμόρφωση μιας συγκροτημένης και συνεκτικής Εθνικής Στρατηγικής για τον αγροδιατροφικό τομέα παρουσιάστηκαν στη Συνδιάσκεψη για το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΣΣ ΚΓΠ) που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 19 Ιουλίου 2021 παρουσία και του Πρωθυπουργού, στην Τρίπολη Αρκαδίας. Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα στο Δελτίο τύπου του ΥΠΑΑΤ.

Η συνολική χρηματοδότηση αγγίζει τα 387 δισεκατομμύρια ευρώ ή περίπου το 30% του προϋπολογισμού της Ε.Ε. Μέχρι το 2023 θα βρίσκεται σε ισχύ η μεταβατική ρύθμιση που συμφωνήθηκε το 2020.Τα κράτη μέλη έχουν προθεσμία έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021 για να υποβάλουν ένα πρώτο Σχέδιο προς έγκριση από την Επιτροπή η οποία θα τα εγκρίνει μέσα στους επόμενους έξι μήνες. Τα τελικά Στρατηγικά Σχέδια θα πρέπει να τεθούν σε ισχύ από τις αρχές του 2023. Διαβάστε το σχετικό Δελτίο Τύπου της ΕΕ εδώ.

Η CAP είναι μια από τις παλαιότερες πολιτικές της ΕΕ και εισήχθη για πρώτη φορά το 1962 για την παροχή επιδοτήσεων στους αγρότες της ΕΕ,για τη βελτίωση της παραγωγικότητας της γεωργίας και της επισιτιστικής ασφάλειας στην Ευρώπη μετά τον Β ‘Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο γεωργικός προϋπολογισμός της ΕΕ κατανέμεται πρώτα σε όλα τα κράτη μέλη βάσει αναλογικού υπολογισμού. Σε ένα επόμενο βήμα, αυτές οι επιδοτήσεις που διατίθενται στα κράτη μέλη μεταβιβάζονται στις εταιρείες που υποβάλλουν αίτηση.Το χρηματικό ποσό που λαμβάνει κάθε εταιρεία υπολογίζεται κυρίως, και αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα ανάλογα με τον τομέα λειτουργίας και την παραγωγική του ικανότητα αλλά ανεξάρτητα από τις περιβαλλοντικές τους συνεισφορές ή αντίθετα, πόσο βλάπτουν το περιβάλλον. Ωστόσο, η CAP έχει εξελιχθεί σε έναν ξεπερασμένο, αναποτελεσματικό μηχανισμό που κυριαρχείται από μεγάλους λομπίστες των βιομηχανιών και γεωργικές χώρες και αντιπροσωπεύει το 40% του προϋπολογισμού της ΕΕ δηλαδή, όλα τα χρήματα που συνεισφέρουν τα κράτη μέλη για τη χρηματοδότηση της ΕΕ σε ολόκληρα έργα και πολιτικές πηγαίνει απευθείας στην CAP .

Αυτό το σύστημα έχει οδηγήσει σε μια βιομηχανική υπερπαραγωγή τροφίμων που η ευρωπαϊκή αγορά δεν μπορεί καν να καταναλώσει και έχει ασκήσει σημαντική πίεση στα εδάφη και την άγρια ζωή . Οι επιστήμονες λένε ότι η ΚΓΠ είναι κινητήρια δύναμη για την απώλεια της βιοποικιλότητας τις τελευταίες δεκαετίες λόγω του τρόπου με τον οποίο ενθάρρυνε την εντατικοποίηση της γεωργίας. Η κύρια συμβολή της γεωργίας στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου είναι η εντατική κτηνοτροφία, η χρήση λιπασμάτων αζώτου και η ξήρανση των τυρφώνων.

Οι περιβαλλοντολόγοι έχουν επικρίνει τη μεταρρύθμιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αμφιλεγόμενη κοινή γεωργική πολιτική (ΚΓΠ), υποστηρίζοντας ότι απογοητεύει στους ευρωπαίους πολίτες, τους μικρούς αγρότες και το κλίμα. Είναι μια αποτυχία για το κλίμα, επειδή δεν υπάρχουν διατάξεις στη μεταρρύθμιση που υποχρεώνει τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν νέες πρακτικές για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

H συμφωνία που επιτεύχθηκε από εκπροσώπους των κυβερνήσεων της ΕΕ και των ευρωβουλευτών για την επόμενη Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ) είναι «”full of greenwashing”».

Το greenwashing, είναι η τακτική παραπλάνησης των καταναλωτών μέσω λανθασμένης, «πειραγμένης» ή ασαφούς πληροφορίας αναφορικά με την οικολογική ταυτότητα των προϊόντων του τρόπου παραγωγής τους, των πρώτων υλών και αρχών βιώσιμης ανάπτυξης που ακολουθεί συνολικά η επιχείρηση που τα παράγει. Συμφωνήθηκε ότι το 20 τοις εκατό των άμεσων πληρωμών στους αγρότες πρέπει να εισέλθουν σε φιλικά προς το περιβάλλον έργα τα πρώτα δύο χρόνια, αυξάνοντας το 25 τοις εκατό τα τελευταία τρία χρόνια. Η ΕΕ επιδιώκει να γίνει η πρώτη ουδέτερη από άνθρακα περιοχή στον κόσμο έως το 2050, μια προσπάθεια γνωστή ως EU Green Deal. Αποτελεί τον κεντρικό πυλώνα του EU Next Generation plan, με ένα ταμείο ανάταξης από τις συνέπειες της πανδημίας ύψους 800 δισ ευρώ καθώς και πόρους από τον επόμενο επταετή προϋπολογισμό. Ωστόσο η νέα ΚAΠ δεν περιλαμβάνει δεσμευτική ευθυγράμμιση με την Πράσινη Συμφωνία.

”Αυτή η μεταρρύθμιση της ΚΓΠ είναι, δυστυχώς, μια μεγάλη αποτυχία: αποτυχία για τους πολίτες, για τους φορολογούμενους, για τον πλανήτη, για το κλίμα, ακόμη και για τους αγρότες, για εκείνους τους μικρούς αγρότες που αντιμετωπίζουν προβλήματα για να τα βγάλουν πέρα στο τέλος του μήνα, εκείνοι που εξαφανίζονται με ρυθμό 1.000 την ημέρα “, δήλωσε ο Marco Contiero, διευθυντής πολιτικής για τη γεωργία στην Greenpeace EU.

Για τον Bas-Defossez, τα πράσινα διαπιστευτήρια της νέας ΚΑΠ «δεν είναι συνεπή με τον ευρωπαϊκό περιβαλλοντικό νόμο». Οι συνθήκες του πρώτου πυλώνα αποτελούν πρωταρχικό παράδειγμα. «Οι διαπραγματεύσεις ολοκληρώθηκαν με την απόσυρση της οδηγίας για τα φυτοφάρμακα και την οδηγία για τα ύδατα», πρόσθεσε. Ως αποτέλεσμα, «η ΚΑΠ διαλύει την αρχή« ο ρυπαίνων πληρώνει »υπέρ της αρχής« ο ρυπαίνων πληρώνεται »».

Στις περιοχές υψηλού οικολογικού ενδιαφέροντος, οι οποίες υποτίθεται ότι καλύπτουν τουλάχιστον το 5% των εκμεταλλεύσεων άνω των 15 εκταρίων, λόγω της ευελιξίας που προσφέρουν τα κράτη μέλη, δεν έχει αποφασίστει η απαγορεύση της χρήσης φυτοφαρμάκων. Ορισμένοι Γάλλοι αγρότες έχουν συμπεριλάβει ακόμη και μονοκαλλιέργειες αραβοσίτου σε αυτές τις περιοχές, οι οποίες δικαιούνται επίσης «πράσινες πληρωμές».

Μεταξύ των πιο σημαντικών αλλαγών, η ΚΓΠ εισάγει έναν νέο τρόπο εργασίας: κάθε κράτος μέλος θα σχεδιάσει ένα στρατηγικό σχέδιο που θα περιγράφει πώς σκοπεύει να δαπανήσει τα κεφάλαια της ΚΓΠ λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές ανάγκες και χαρακτηριστικά. Η Επιτροπή θα επανεξετάσει τα σχέδια πριν από την καταβολή των χρημάτων. Η συμφωνία υπόσχεται ότι η ΚΓΠ “θα ενσωματώσει πλήρως” την περιβαλλοντική και κλιματική νομοθεσία της ΕΕ και θα συμβάλει στους στόχους των στρατηγικών Farm to Fork και βιοποικιλότητας.

Ωστόσο, αντί να καταθέσει τροπολογίες στην πρόταση της ΚΓΠ για την αντιμετώπιση των εντοπισθέντων αδυναμιών που αναφέρονται παραπάνω η Επιτροπή αποφάσισε να βασιστεί σε διάλογο με τα κράτη μέλη, με την ελπίδα ότι θα θα εκδώσει εθελοντικά τη νέα εμβληματική πράσινη πολιτική της μέσω των στρατηγικών σχεδίων της ΚΓΠ. Στην ουσία, η Επιτροπή παραιτείται από μια αποτυχημένη μεταρρύθμιση. Αντί να προσπαθήσει να βελτιώσει την κατάσταση, παραιτήθηκε από την κοινή πτυχή της γεωργικής της πολιτικής. Αρνούμενη να τροποποιήσει την προηγούμενη πρόταση της ΚΓΠ της Επιτροπής, η Επιτροπή παραλείπει να δώσει την εντολή να επιτύχει μια νέα ΚΓΠ συμβατή με την Πράσινη Συμφωνία. Δεν έχει κανένα νομικό έδαφος να απαιτήσει από τα κράτη μέλη να κάνουν κάτι περισσότερο από ό,τι είναι γραμμένο στο νομικό πλαίσιο της ΚΓΠ.

Η νέα ΚΓΠ δεν θα ικανοποιήσει τις υψηλές περιβαλλοντικές και κλιματικές φιλοδοξίες. Ήδη το 2018, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο διαπίστωσε ότι «η πρόταση δεν αντικατοπτρίζει μια σαφή αύξηση των περιβαλλοντικών και κλιματικών φιλοδοξιών» και ότι οι ισχυρισμοί της Επιτροπής για το πώς θα συμβάλει η ΚΓΠ στο περιβάλλον της ΕΕ και οι κλιματικοί στόχοι είναι «μη ρεαλιστικοί».

Πρόσφατα, 3.600 επιστήμονες υπέγραψαν από κοινού διακύρηξη που ζητούσε θεμελιώδη μεταρρύθμιση της ΚΓΠ προκειμένου να αντιμετωπιστεί η απώλεια της βιοποικιλότητας και η κλιματική κρίση. Όσο η ΚΓΠ χρηματοδοτείται από δημόσιο χρήμα από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, τα κράτη μέλη πρέπει να είναι υπόλογα στην Επιτροπή για τον τρόπο με τον οποίο δαπανώνται τα χρήματα και να εξασφαλίζεται ότι συμβάλλει στην επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων και νόμων της ΕΕ. Αυτό απαιτεί βελτιωμένους μηχανισμούς λογοδοσίας και διαφάνειας στην ΚΓΠ, συμπεριλαμβανομένης της υποχρέωσης των κυβερνήσεων να θέτουν στόχους και να παρακολουθούν την πρόοδο έναντι δεικτών επιπτώσεων, σαφέστερη σύνδεση μεταξύ δεικτών δαπανών και αντικτύπου και υποχρέωση της Επιτροπής να δημοσιεύει στρατηγικά σχέδια της ΚΓΠ.

Δεδομένου του πλήθους των ανεξάρτητων αξιολογήσεων της προτεινόμενης νέας ΚΓΠ που καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι δεν θα επιτύχει τους στόχους της ΕΕ για το κλίμα και το περιβάλλον, η συνεχιζόμενη υπεράσπιση της Επιτροπής της ΚΓΠ ισοδυναμεί με δημόσια πλύση μιας αποτυχημένης πολιτικής. Εάν η Επιτροπή είναι σοβαρή για τις νέες πολιτικές της προτεραιότητες που περιγράφονται στην Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ, πρέπει να αναλάβει δράση τώρα για να μεταφράσει αυτές τις δεσμεύσεις στην ΚΓΠ.

Η νέα ΚΑΠ καταστρέφει τους μικρούς παραγωγούς της χώρας, προωθεί την εντατική βιομηχανική γεωργία και υπονομεύει την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Zητάμε να σχεδιαστεί νέα ΚΑΠ που να βασίζεται σε πραγματικά κριτήρια βιωσιμότητας και δικαιοσύνης.

Άλλες πηγές