Από μία εμπνευσμένη εκπαιδευτικό, την κα Βάλια Τσαγκαράκη, δασκάλα, MSc στις Επιστήμες της Εκπαίδευσης.

Αν η κοινωνία μας νοσεί σε διάφορα επίπεδα, η εκπαίδευση ίσως είναι η πιο αποδοτική και σίγουρη μέθοδος θεραπείας της. Θεμέλιό της είναι η φρεσκάδα των νέων ανθρώπων και η ανανεωτική τους δύναμη. Ωστόσο, τίποτα αξιοπρόσεκτο δεν μπορεί να συμβεί, αν δεν δώσουμε στα παιδιά τα κατάλληλα «εργαλεία» για να ανακαλύψουν τον εαυτό τους και να συμβάλουν από κοινού στο παραπάνω ζητούμενο. Ποια είναι όμως τα κατάλληλα «εργαλεία» για ένα τέτοιο σκοπό; Κατ’ αρχήν, όπως λέει ο Αμερικανός ψυχολόγος, θεμελιωτής της Ανθρωπιστικής Ψυχολογίας, Carl Rogers ένα κλίμα «άνευ όρων αποδοχής», είναι απολύτως απαραίτητο για να ξεδιπλώσει το παιδί τις δημιουργικές του δυνάμεις. Να νιώθει αποδεκτό, σημαντικό ανάμεσα σε άλλα σημαντικά πρόσωπα. Στη συνέχεια, θα πρέπει να μαθαίνει κάνοντας πράγματα- δρώντας, “learning by doing” σύμφωνα με τον John Dewey, τον σπουδαίο Αμερικανό φιλόσοφο και παιδαγωγό. Έτσι, εγγράφεται μέσα του το αποτύπωμα της νέας γνώσης, ενεργοποιείται το σύνολο των δυνατοτήτων του και καθίσταται δημιουργικό και συνεχές. Τέλος, η ενασχόληση με τα υπαρκτά προβλήματα της καθημερινής ζωής, η συνεργατική τάξη κρατά ζωντανό το ενδιαφέρον των παιδιών, καθιστώντας το σχολείο κομμάτι της κοινωνίας και τους εκκολαπτόμενους πολίτες ενεργά στελέχη της, κάτι που για το Célestin Freinet, το μεγάλο Γάλλο οραματιστή παιδαγωγό αποτελεί προτεραιότητα για το σύγχρονο σχολείο.

Επιχειρώντας στην τάξη να υλοποιήσουμε αυτές τις παιδαγωγικές αρχές, ασχοληθήκαμε με τα αδέσποτα ζωάκια της γειτονιάς, επιζητώντας να γίνουμε μέρος της λύσης του συγκεκριμένου προβλήματος. Έτσι τη σχολική χρονιά 2022-’23 στο 62ο Δημοτικό Σχολείο Πατρών και πιο συγκεκριμένα στην Γ΄ τάξη, παρατηρήσαμε ότι έξω από το σχολείο αλλά και στην αυλή υπήρχαν αρκετές αδέσποτες γάτες. Μερικοί γείτονες άφηναν φαγητό και νερό. Ένας ενήλικος αρσενικός γάτος μάλιστα έδειχνε πολύ φιλικός. Αρχίσαμε να τον χαϊδεύουμε, να τον ταΐζουμε. Στο μεταξύ ήρθε ο χειμώνας και ο γατούλης που τα παιδιά ονόμασαν Πίπο, μας περίμενε κάθε πρωί και μας ακολουθούσε στην τάξη. Εύκολα ανακάλυψε τη «Γωνιά της Λογοτεχνίας» με τα μαξιλάρια και ησύχαζε στη ζεστασιά της τάξης, ενώ κάναμε μάθημα. Τα παιδιά ήταν χαρούμενα που ένα ζωάκι ήσυχο και γουργούρικο μοιραζόταν τα πρωινά μαζί μας. Ένα σπιτάκι τοποθετήθηκε στην είσοδο του σχολείου και αρκετοί από τους μαθητές και των άλλων τάξεων έδειχναν ενδιαφέρον για το νέο «συγκάτοικο». Ο γάτος αποπαρασιτώθηκε για να μην κινδυνεύει η υγεία όλων και απέκτησε ένα ζεστό καταφύγιο. Αργότερα, στην ομάδα προστέθηκαν για λίγο δύο νεογέννητα γατάκια που βρήκαμε σε μια σακούλα κάτω από ένα κάδο, κοντά στο σχολείο. Αυτή η τακτική να ξεφορτώνεσαι μικρά, στερώντας τα από τη μαμά τους, μας τάραξε βαθιά. Τα φροντίσαμε με τα ξενύχτια και τις αγωνίες που απαιτούνται για να μεγαλώσουν δύο τόσο μικρά γατάκια και τα παιδιά τα αγάπησαν από την πρώτη στιγμή. Τα ονομάσαμε Μουρ και Σκουφίτσα και έγιναν, μαζί με τον Πίπο, οι μασκότ της τάξης. Τα μικρά έρχονταν πότε-πότε στην τάξη για να τα βλέπουν τα παιδιά, που τα αγαπούσαν πολύ.

Κάποια στιγμή ο Πίπος έπρεπε να φύγει από το σχολείο. Μερικοί γονείς εξέφρασαν παράπονα, γιατί καμιά φορά τα παιδιά έπαιζαν λίγο «άτσαλα» μαζί του και αυτός αντιδρούσε με νυχάκια για να προστατευθεί. Έτσι, του προσφέρθηκε καταφύγιο σε έναν κήπο, όπου είχε φαγητό και σχετική ασφάλεια. Η αποχώρησή του μας προβλημάτισε. Τα παιδιά της τάξης ακόμα αναρωτιούνται γιατί έπρεπε να φύγει… Όσο για τα μικρά γατάκια, έγιναν δύο ανέλπιστα υγιείς και χαρούμενες γάτες που ζουν και βασιλεύουν στο σπίτι και στον κήπο με άλλα ζωάκια.

Θέλοντας να αφήσουμε ένα παραπάνω ίχνος μέσα μας, αλλά και στην ευρύτερη κοινότητα, αποφασίσαμε με τα παιδιά να γράψουμε ένα παραμύθι, με τίτλο «Ο Μουρ και η Σκουφίτσα. Τα γατάκια του κάδου». Βάλαμε πραγματικά στοιχεία, αλλά και φανταστικά, το εικονογραφήσαμε και το τυπώσαμε. Μια άλλη ιδέα ήρθε στο τραπέζι στη συνέχεια… να οργανώσουμε ένα φιλοζωικό παζάρι για να συγκεντρώσουμε χρήματα για τα αδέσποτα ζωάκια της περιοχής, αλλά και για να διαδώσουμε το μήνυμα «Νοιάζομαι και κάνω ό,τι μπορώ για τα ζώα στο δρόμο».

Από κει και πέρα μια ακόμα έκπληξη μας περίμενε… Η δημιουργική φύση των παιδιών εκφράστηκε απίστευτα όσον αφορά το τι θα περιελάμβανε αυτό το παζάρι. Ζωγραφίσαμε πέτρες με ζωάκια και μηνύματα, φυτέψαμε αρωματικά φυτά και παχύφυτα σε γλαστράκια που διακοσμήσαμε στο φιλοζωικό πνεύμα. Παιχνίδια για ζωάκια και για παιδιά κατασκευάσαμε κι όλα αυτά μέσα από ένα ανεπανάληπτο brainstorming- ιδεοθύελλα με πρωταγωνιστές τα παιδιά της Γ΄ τάξης. Η τάξη είχε μετατραπεί σε εργαστήριο. Συμφωνούσαμε να κάνουμε χωρίς καθυστέρηση τα κλασσικά μαθήματα και μετά να αφιερώνουμε το χρόνο μας στις κατασκευές, επιστολές, αφίσες, προσκλητήρια… Η πιο παραγωγική περίοδος της τάξης έκλεισε τη σχολική χρονιά με το ενδιαφέρον και την όρεξη για δουλειά να έχουν απογειωθεί!

Το τελευταίο απόγευμα, παράλληλα με τη γιορτή αποχαιρετισμού της ΣΤ΄ τάξης, στήθηκαν οι πάγκοι μας με τη βοήθεια των ακούραστων μαμάδων. Στις δημιουργίες μας είχαν προστεθεί και πολλά προϊόντα φροντίδας ζώων, τροφές και παιχνίδια που μας δώρισε ο «Κτηνιατρικός Κόσμος» ένα κατάστημα που νοιάζεται πραγματικά για τα αδέσποτα της Πάτρας. Τα παιδιά ανέλαβαν το ταμείο του παζαριού με αξιοζήλευτο ενδιαφέρον και υπευθυνότητα. Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους από το Δήμο Πατρέων ο Αντιδήμαρχος για οικονομικά θέματα και για τα αδέσποτα κ. Διονύσης Πλέσσας, η γλυκύτατη Σύμβουλος του Δημάρχου σε θέματα αδέσποτων ζώων κ. Άντα Δημοπούλου και η ακούραστη κ. Γιούλα Ανωγειάτη. Πολλοί γονείς, παιδιά, δάσκαλοι, επισκέπτες πέρασαν από τους πάγκους μας και η χαρά μας ήταν μεγάλη. Το παραμύθι εξαντλήθηκε, οι κατασκευές μας και τα φυτά αγοράστηκαν, τα μαξιλάρια, τα παζλ έφυγαν για τα σπίτια των φιλόζωων «πελατών» μας από τη μια και από την άλλη ένα σημαντικό ποσό είχε συγκεντρωθεί για τη φροντίδα των αδέσποτων ζώων της περιοχής.

Αναστοχαζόμενοι όσα έγιναν κατά τη σχολική χρονιά 2022-‘23, διαπιστώνουμε τα εξής: Αν σε μία τάξη, δοθούν τα κατάλληλα «εργαλεία», η φαντασία απελευθερώνεται, η δημιουργικότητα απογειώνεται και η χαρά γεμίζει όλο το κάδρο. Τα παιδιά σε ένα ανοικτό πεδίο, όπου η αποδοχή όλων είναι δεδομένη, όπου ένας στόχος προσφιλής κινητοποιεί τις εσωτερικές δημιουργικές δυνάμεις του, μπορούν να λάμψουν πραγματικά. Το προσωπικό όφελος για το καθένα από αυτά είναι αναμφισβήτητο. Όσο για το ευρύτερο όφελος, η διάδοση των ιδεών φιλοζωίας και φροντίδας του περιβάλλοντος, η ανάδυση εκκολαπτόμενων ενεργών πολιτών, αποτελεί ένα στόχο ανεκτίμητο για την κοινωνία γενικότερα. Είμαστε σίγουροι ότι το αποτύπωμα στην κοινότητα όλης αυτής της δημιουργικής δράσης θα είναι θετικό και τα ζωάκια θα έχουν πια μια αναγνωρίσιμη γωνιά προστασίας και σίτισης στο 62ο Δημοτικό Σχολείο Πατρών.