Δικαίωση για την ΠΦΠΟ! Απόφαση σταθμός! Παράνομες οι λατρευτικού τύπου σφαγές χωρίς αναισθησία Χαλάλ-Κοσέρ. Vindication of PFPO objections. By decision of the Council of State, the 2017 ministry decision ,which permitted the slaughter of animals in the religious worship ceremonies of the Muslim and Jewish religion, without prior stunning, is annulled.
in Δελτία Τύπου & Ανακοινώσεις, Ειδήσεις, Φιλοζωικά Νέα

Δικαίωση για την ΠΦΠΟ! Απόφαση σταθμός! Παράνομες οι λατρευτικού τύπου σφαγές χωρίς αναισθησία Χαλάλ-Κοσέρ. Vindication of PFPO objections. By decision of the Council of State, the 2017 ministry decision ,which permitted the slaughter of animals in the religious worship ceremonies of the Muslim and Jewish religion, without prior stunning, is annulled.

Τετάρτη, 27 Οκτωβρίου, 2021Παρασκευή, 12 Νοεμβρίου, 2021

Δικαίωση για την ΠΦΠΟ σηματοδοτεί η απόφαση από το Συμβούλιο της Επικρατείας με την οποία κρίθηκε ότι η σφαγή ζώων στο πλαίσιο θρησκευτικών λατρευτικών τελετών της μουσουλμανικής και εβραϊκής θρησκείας, χωρίς προηγούμενη αναισθητοποίηση είναι παράνομη.

Η νομοθεσία της ΕΕ απαιτεί την αναισθητοποίηση των ζώων πριν από την σφαγή προκειμένου να καταστεί κατά το δυνατό λιγότερο επώδυνη η όλη διαδικασία. Η  απαίτηση αυτή δεν συνάδει πάντα με τη διαδικασία που ακολουθείται κατά τις θρησκευτικές σφαγές, Shechita (Εβραϊκή μέθοδος σφαγής των ζώων για παραγωγή κρέατος-Kosher) και Halal (Μουσουλμανική μέθοδος σφαγής των ζώων για παραγωγή κρέατος- Halal). Τα μέλη της εβραϊκής και της μουσουλμανικής κοινότητας, προβάλλουν το δικαίωμα για τη συνέχιση της πρακτικής της θρησκευτικής σφαγής, όπως ακριβώς ορίζεται στα θρησκευτικά τους κείμενα και η οποία δεν επιτρέπει την αναισθητοποίηση των ζώων πριν τη σφαγή. Αυτό είναι σε αντίθεση με τη φιλοσοφία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προστασία των ζώων κατά τη θανάτωση και την εφαρμογή της πριν τη σφαγή αναισθητοποίησης, όπως περιγράφεται στην Κοινοτική Νομοθεσία (Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1099/2009).

Η κοινοτική νομοθεσία σεβόμενη το δικαίωμα της ελευθερίας θρησκείας, καθώς και την ελευθερία εκδήλωσης του θρησκεύματος ή των πεποιθήσεων του ατόμου με τη λατρεία, την εκπαίδευση, την άσκηση των θρησκευτικών καθηκόντων και τις τελετές, -όπως αυτό κατοχυρώνεται από το άρθρο 10 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης- χορηγεί παρέκκλιση από την υποχρέωση αναισθητοποίησης για θρησκευτικές ομάδες, εφ ‘όσον κρίνεται ότι διασφαλίζεται η ορθή μεταχείριση των ζώων και εφόσον η σφαγή γίνεται σε σφαγείο. Εντούτοις παρέχει κάποιο περιθώριο επικουρικότητας σε κάθε κράτος μέλος να επιβάλλει αυστηρότερους κανόνες, έως και να απαγορεύσει τη σφαγή χωρίς την αναισθητοποίηση των ζώων όπως και ισχύει σε ορισμένα κράτη μέλη. Αρκετά κράτη μέλη ωστόσο επιτρέπουν υπό προϋποθέσεις τη σφαγή χωρίς προηγούμενη αναισθητοποίηση προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες των μουσουλμανικών και εβραϊκών κοινοτήτων ή να εξάγουν τα προϊόντα τους σε άλλες χώρες. Παρόλα αυτά οι μέθοδοι θρησκευτικής σφαγής αλλά και οι 5 βασικές απαιτήσεις τους, δεν συνάδουν με το πλαίσιο της ευζωίας που υπάρχει στην Ευρώπη αλλά και με την δημόσια γνώμη.

Η Πανελλαδική Φιλοζωική και Περιβαλλοντική Ομοσπονδία το 2017 είχε προσφύγει στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο και ζητούσε να ακυρωθεί η υπ΄ αριθμ. Υπουργική Απόφαση 951/44337/2017 – ΦΕΚ 1447/Β/27-4-2017  Τσιρώνη-ΣΥΡΙΖΑ του υπουργού Ανάπτυξης και Τροφίμων και του αναπληρωτή υπουργού Ανάπτυξης, με την οποία καθορίσθηκαν τα αναγκαία συμπληρωματικά μέτρα για την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 1099/2009, σχετικά με τη σφαγή των ζώων στο πλαίσιο θρησκευτικών εκδηλώσεων λατρευτικών τύπων αλλοθρήσκων η οποία επέτρεπε τη σφαγή λατρευτικού τύπου χωρίς αναισθησία των ζώων.

Το Δ΄ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας με την υπ΄ αριθμ. 1751/2021 απόφασή του (προεδρεύων ο σύμβουλος Επικρατείας Ευθύμιος Αντωνόπουλος και η εισηγήτρια η σύμβουλος Επικρατείας Χριστίνα Σιταρά) έκανε δεκτή την αίτηση της Πανελλαδικής Φιλοζωικής και Περιβαλλοντικής Ομοσπονδίας και ακύρωσε την προσβαλλόμενη κ.υ.α.

Ευχαριστούμε θερμά τον δικηγόρο μας Βασίλη Παπαγεωργίου για την εξαιρετική τεκμηρίωση του θέματος και κατά την ακροαματική διαδικασία στο ΣτΕ.

Όπως αναφέρει η Περίληψη ΣτΕ Δ 1751/2021: 

Παράλειψη του κανονιστικού νομοθέτη, κατά τη ρύθμιση της θρησκευτικής σφαγής ζώων, να προβεί σε στάθμιση μεταξύ της υποχρέωσής του να προστατεύσει τα ζώα και της υποχρέωσής του να σεβασθεί τη θρησκευτική ελευθερία μουσουλμάνων και εβραίων που ζουν στην Ελλάδα. Με την προαναφερθείσα απόφαση κρίθηκε μη νόμιμη η 951/44337/21.4.2017 κοινή απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και του Αναπληρωτή Υπουργού Ανάπτυξης, με την οποία καθορίσθηκαν αναγκαία συμπληρωματικά μέτρα για την εφαρμογή του Κανονισμού (EK) 1099/2009, σε σχέση με τη σφαγή ζώων σε σφαγεία στο πλαίσιο λατρευτικών τύπων.

Συγκεκριμένα, έγιναν δεκτά τα εξής:

Ο Κανονισμός 1099/2009, λαμβάνοντας υπόψη ότι η διασφάλιση της καλής μεταχείρισης των ζώων συνιστά κοινοτική αξία, έχει ως πρωταρχικό σκοπό την προστασία των ζώων. Γι’ αυτό θέτει, καταρχάς, στο άρθρο 3, τη γενική απαίτηση να προφυλάσσονται τα ζώα από κάθε είδους πόνο κ.λπ. που μπορεί να αποφευχθεί κατά τη θανάτωση και τις σχετικές εργασίες και στις λοιπές διατάξεις του σειρά ειδικότερων απαιτήσεων, η κυριότερη από τις οποίες είναι η απαίτηση της παρ. 1 του άρθρου 4 να θανατώνονται τα ζώα μόνο μετά από αναισθητοποίηση. Έχοντας όμως υπόψη ότι η μουσουλμανική και η εβραϊκή θρησκεία προβλέπουν ειδικό τελετουργικό τρόπο σφαγής των ζώων, κύριο χαρακτηριστικό του οποίου αποτελεί η σφαγή του ζώου χωρίς προηγούμενη αναισθητοποίηση, ώστε το ζώο να μην είναι νεκρό κατά τη σφαγή και το αίμα του να έχει αποστραγγισθεί πλήρως, επιτρέπει στην παρ. 4 του άρθρου 4 τη θανάτωση ζώων χωρίς προηγούμενη αναισθητοποίηση υπό προϋποθέσεις και ιδίως υπό την προϋπόθεση ότι η εν λόγω σφαγή διενεργείται σε σφαγείο. Περαιτέρω, στο άρθρο 26, ο Κανονισμός προβλέπει την ευχέρεια των κρατών μελών αφενός να διατηρούν σε ισχύ εθνικούς κανόνες που αποσκοπούν να εξασφαλίσουν ευρύτερη προστασία των ζώων κατά τη θανάτωσή τους και αφετέρου να θεσπίσουν νέους εθνικούς κανόνες που αποσκοπούν στο ίδιο αποτέλεσμα, κανόνες που, σύμφωνα με το στοιχ. γ΄ του α΄ εδαφίου της παρ. 2 μπορούν να αφορούν και τη σφαγή ζώων σύμφωνα με λατρευτικούς τύπους.

Περαιτέρω, κατά τα κριθέντα και με απόφασεις του Δ.Ε.Ε. και του Ε.Δ.Δ.Α. διαπιστώθηκε ότι α) ο μεν Κανονισμός 1099/2009 δεν προβαίνει ο ίδιος στον αναγκαίο συμβιβασμό μεταξύ της καλής διαβίωσης των ζώων και της ελευθερίας εκδήλωσης του θρησκεύματος αλλά θέτει μόνο το πλαίσιο για το συμβιβασμό των δύο αυτών αρχών, στον οποίο οφείλουν να προβαίνουν τα κράτη μέλη, αναγνωρίζοντας ευρύ περιθώριο εκτίμησης στα κράτη, το οποίο πρέπει να συνδυάζεται με έναν ευρωπαϊκό έλεγχο, β) κατά την ερμηνεία των διατάξεων του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η εξέλιξη των αξιών και των αντιλήψεων στα κράτη μέλη και, συνεπώς, η καλή διαβίωση των ζώων μπορεί να λαμβάνεται κατά μείζονα λόγο υπόψη στο πλαίσιο της λατρευτικού τύπου σφαγής και να συμβάλλει, στη δικαιολόγηση της αναλογικότητας ορισμένης ρύθμισης, γ) τα κράτη μέλη δύνανται, μεταξύ άλλων, να επιβάλλουν υποχρέωση αναισθητοποίησης πριν από τη θανάτωση των ζώων, η οποία ισχύει επίσης στο πλαίσιο σφαγής τελούμενης βάσει λατρευτικών τύπων, υπό την επιφύλαξη, πάντως, του σεβασμού των κατοχυρωμένων με τον Χάρτη θεμελιωδών δικαιωμάτων, και δ) μη νόμιμη επέμβαση στη θρησκευτική ελευθερία υπάρχει κατά βάση όταν η απαγόρευση τέλεσης θρησκευτικών σφαγών έχει ως αποτέλεσμα την αδυναμία των πιστών σε μία χώρα να προμηθευθούν κρέας προερχόμενο από ζώα που έχουν σφαγεί σύμφωνα με τις επιταγές της θρησκείας τους.

Με τα δεδομένα αυτά κρίθηκε ότι με την έκδοση της προσβαλλόμενης πράξης, η οποία επιτρέπει στο άρθρο 2 τη σφαγή ζώων στο πλαίσιο των λατρευτικών τύπων χωρίς προηγούμενη αναισθητοποίηση, χωρίς περαιτέρω, με το άρθρο 3 της πράξης αυτής, όπως ισχύει, να προβλέπει κατ’ ουσίαν αυστηρότερους εθνικούς κανόνες για τη σφαγή στο πλαίσιο λατρευτικών τύπων, ο Έλληνας κανονιστικός νομοθέτης παρέλειψε να προβεί σε στάθμιση μεταξύ της υποχρέωσής του να προστατεύσει τα ζώα κατά το άρθρο 13 της ΣΛΕΕ και της υποχρέωσής του να σεβασθεί, κατά το άρθρο 13 του Συντάγματος και το άρθρο 10 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη θρησκευτική ελευθερία των θρησκευόμενων μουσουλμάνων και εβραίων που ζουν στην Ελλάδα. Ειδικότερα, κατά τα κριθέντα, εσφαλμένα θεώρησε ο κανονιστικός νομοθέτης ότι δεσμευόταν από το άρθρο 4 παρ. 4 του εν λόγω Κανονισμού να επιτρέψει τη θρησκευτική σφαγή χωρίς προηγούμενη αναισθητοποίηση των ζώων, παρά το γεγονός ότι η διάταξη της παρ.2 του άρθρου 2 του ν. 1197/1981 που απηχεί τις σύγχρονες και σύμφωνες με το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αντιλήψεις περί της μεταχείρισης των ζώων κατά τη σφαγή τους, απαγορεύει ήδη τη θανάτωση θηλαστικών στα σφαγεία χωρίς προηγούμενη αναισθητοποίηση.

Με τις ανωτέρω σκέψεις κρίθηκε ότι η προσβαλλόμενη πράξη έχει εκδοθεί κατά παράβαση του άρθρου 2 παρ. 2 του ν. 1197/1981 ερμηνευόμενου σύμφωνα με το πνεύμα του Κανονισμού 1099/2009 και των αρχών της καλής διαβίωσης των ζώων, όπως αυτές θεμελιώνονται στο άρθρο 13 της ΣΛΕΕ και το πρωτόκολλο αριθ. 33 και για το λόγο αυτό η κρινόμενη αίτηση έγινε δεκτή και η προσβαλλόμενη κοινή υπουργική απόφαση ακυρώθηκε, ώστε η Διοίκηση να ρυθμίσει το ζήτημα της σφαγής ζώων στο πλαίσιο λατρευτικών τύπων με τρόπο που να εξασφαλίζει τόσο την προστασία των ζώων από κάθε ταλαιπωρία κατά τη σφαγή τους όσο και τη θρησκευτική ελευθερία των θρησκευόμενων μουσουλμάνων και εβραίων που ζουν στην Ελλάδα, αξιοποιώντας τις δυνατότητες που παρέχουν οι ανωτέρω διατάξεις του άρθρου 26 του Κανονισμού 1099/2009.

Μια μικρή νίκη σε ένα αγώνα  μακρύ και δύσκολο.
Να επισημάνουμε  σε αυτό το σημείο ότι απώτερος στόχος της ΠΦΠΟ είναι η παύση κάθε σφαγής ,η καθιέρωση των δικαιωμάτων των ζώων, η ολική απελευθέρωση τους αλλά και η μη εκμετάλλευση τους για κανένα ανθρώπινο σκοπό και συμφέρον, ταυτόχρονα πιέζουμε θεσμικά χρησιμοποιώντας το νομικό πλαίσιο που αφορά την ευζωία όλων των ειδών των ζώων.

 

Πανελλαδική Φιλοζωική και Περιβαλλοντική Ομοσπονδία.

EU law requires animals to be stunned before slaughter in order to make the whole process as painless as possible. This requirement is not always in line with the procedure followed during religious slaughter, Shechita (Jewish method of slaughtering animals for meat production-Kosher) and Halal (Muslim method of slaughtering animals for meat production-Halal). Members of the Jewish and Muslim communities claim the right to continue the practice of religious slaughter, as defined in their religious texts and which does not allow animals to be stunned before slaughter. This is contrary to the European Union’s philosophy on the protection of animals during slaughter and its application before stunning slaughter, as described in Community legislation (Regulation (EC) No 1099/2009).

The Community law respecting the right to freedom of religion, as well as the freedom of expression of one’s religion or beliefs through worship, education, religious service and ceremonies, as enshrined in Article 10 of the Charter of Fundamental Rights European Union Rights – derogates from the stunning obligation for religious groups, provided that animal welfare is ensured and that slaughter takes place in a slaughterhouse. However it does provide some margin of subsidiarity in each Member State to impose stricter rules, even to ban slaughter without stunning animals as is the case in some Member States. Many Member States, however, allow religious slaughter under certain conditions in order to meet the needs of the Muslim and Jewish communities or to export their products to other countries. Nonetheless The methods of religious slaughter, as well as their 5 basic requirements, are not in line with the framework of animal welfare that exists in Europe but also with public opinion.

The Panhellenic Animal Welfare and Environmental Federation in 2017 had appealed to the Supreme Court of Cassation and requested the annulment of Ministerial Decision 951/44337/2017 – Government Gazette 1447 / Β / 27-4-2017  Tsironi-SYRIZA of the Minister of Development and Food and the Deputy Minister of Development, which determined the necessary additional measures for the implementation of the European Regulation 1099/2009, on the slaughter of animals in the context of religious events that permitted slaughter without animal anesthesia.

Department D of the State Council with decision no. 1751/2021 decision (the chairman of State counselor Antonopoulos Efthimios rapporteur and the Council of State Christina Sitara) accepted the request of the Panhellenic Animal Welfare and Environmental Federation and annulled the contested Mr. .will.

We warmly thank our lawyer Vassilis Papageorgiou for the excellent documentation of the issue during the hearing in the Court of Appeals.

As reported by Summary ΣτΕ Δ 1751/2021: 

Failure of the regulatory legislator, when regulating the religious slaughter of animals, to strike a balance between his obligation to protect animals and his obligation to respect the religious freedom of Muslims and Jews living in Greece. With the aforementioned decision, the joint decision 951/44337 / 21.4.2017 of the Minister of Rural Development and Food and the Deputy Minister of Development was deemed illegal, which determined the necessary additional measures for the implementation of Regulation (EC) 1099/2009, in relation to with the slaughter of animals in slaughterhouses in the context of cult types.

A small victory in a long and difficult race. At this point, we have to mention that the ultimate goal of the PFPO is the cessation of all slaughter, the establishment of animal rights, their total liberation but also their non-exploitation for any human purpose and interest, at the same time we press institutionally using the legal framework of animal welfare of all species of animals.