Τη λαθροθηρία κατά το δύσκολο ταξίδι της μετανάστευσης των πουλιών στοχεύει να αντιμετωπίσει η διεθνής εκστρατεία ενημέρωσης «Leaving is Living» («Το ταξίδι είναι ζωή») [1] που ξεκινά από τους εταίρους του BirdLife International στην Ελλάδα, την Ισπανία και την Ιταλία. Η εκστρατεία εστιάζει σε τρεις από τις κρισιμότερες περιοχές της Ευρώπης όπου η λαθροθηρία είναι έντονη κατά τη μετανάστευση: τα Ιόνια νησιά, τη νοτιοδυτική Σαρδηνία και τις επαρχίες της Καταλονίας, της Βαλένθια και της Αραγονίας. Στις επίμαχες αυτές περιοχές, τα πουλιά σταθμεύουν για να ξεκουραστούν και να τραφούν, πριν συνεχίσουν το μεγάλο ταξίδι τους προς τον βορρά ή τον νότο. Αντί αυτού, αιχμαλωτίζονται και πυροβολούνται παράνομα κατά χιλιάδες.
Στόχος της εκστρατείας είναι να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει πάνω από πέντε εκατομμύρια ευρωπαίους πολίτες προκειμένου να μειωθεί η λαθροθηρία κατά την ανοιξιάτικη και τη φθινοπωρινή μετανάστευση. Αναλυτικότερα, προβλέπεται η ενημέρωση των τοπικών κοινωνιών, των αρμοδίων αρχών, αλλά και της κοινότητας των κυνηγών σχετικά με τη σοβαρότητα των επιπτώσεων της λαθροθηρίας στη μετανάστευση των πουλιών. Επιπλέον, η κατανόηση της λογικής της απαγόρευσης του ανοιξιάτικου κυνηγιού από τη νέα γενιά είναι η πιο σημαντική προκειμένου οι νέοι να βρουν έναν νέο τρόπο να σχετίζονται με τη φύση. Ως μέρος της εκστρατείας ενημέρωσης, κάθε χώρα υλοποιεί μια σειρά από πρωτοβουλίες που περιλαμβάνουν την εκπαίδευση των αρχών φύλαξης, τη διοργάνωση τοπικών εκδηλώσεων, την παραγωγή ντοκιμαντέρ, την υλοποίηση προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, όπως επίσης και την εμπλοκή δημόσιων προσώπων που θα υποστηρίζουν το μήνυμα της εκστρατείας.
Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία έχει συνεργαστεί με τον ηθοποιό Αντώνη Καφετζόπουλο, ο οποίος, οικειοθελώς και χωρίς χρηματική αμοιβή, αποδέχτηκε να συνεισφέρει στην ηχογράφηση 2 ραδιοφωνικών σποτ [2], τα οποία ήδη μεταδίδονται σε αθηναϊκούς και τοπικούς (Κέρκυρα και Ζάκυνθο) ραδιοφωνικούς σταθμούς.
«Είναι σημαντικό», τονίζει η Μαλαμώ Κορμπέτη, Υπεύθυνη Πολιτικής της Ορνιθολογικής, «να καταλάβουμε πως οι ευρωπαϊκοί και εθνικοί νόμοι απαγορεύουν το κυνήγι κατά τη διάρκεια συγκεκριμένων περιόδων, όπως η άνοιξη, για να εξασφαλίσουν τη βιοποικιλότητα και το κοινό καλό. Σταματώντας τη λαθροθηρία των μεταναστευτικών πουλιών δεν βοηθάμε μόνο τα ίδια που πλήττονται άμεσα, αλλά κάνουμε μια προσπάθεια για να αλλάξουμε τη σχέση μας με τη φύση».
«Η εκστρατεία “Leaving is Living” μας επιτρέπει να μοιραστούμε με τις τοπικές κοινωνίες και τις τοπικές αρχές τη μοναδικότητα της μετανάστευσης, εστιάζοντας αφενός στην εκπληκτική προσπάθεια των πουλιών να επιβιώσουν και αφετέρου στην ανάγκη να αναγνωρίσουμε και να σεβαστούμε το δικαίωμά τους να μεταναστεύουν με ασφάλεια», σημειώνει ο Fulvio Mamone Capria, πρόεδρος της ιταλικής οργάνωσης LIPU.
Η μετανάστευση των πουλιών αποτελεί ένα εκπληκτικό φαινόμενο που λαμβάνει χώρα ετησίως εδώ και εκατομμύρια χρόνια και από την αρχαιότητα κέντριζε τη φαντασία των ανθρώπων. Είναι όμως και επιβίωση: τα πουλιά έχουν ανάγκη να φτάσουν στις καταλληλότερες γωνιές του πλανήτη μας για να φωλιάσουν ή να αποφύγουν τον δύσκολο χειμώνα. Ωστόσο, κάθε χρόνο, εκατομμύρια από αυτά δεν φτάνουν στον προορισμό τους τόσο εξαιτίας της εξάντλησης, όσο και εξαιτίας της εκτεταμένης αιχμαλωσίας και θανάτωσης από τον άνθρωπο.
Συγκεκριμένα στη χώρα μας, η παράνομη θανάτωση άγριων πουλιών κατά τη διάρκεια της ανοιξιάτικης μετανάστευσης συμβαίνει εδώ και πολλές δεκαετίες στα Ιόνια νησιά (Ζάκυνθος, Στροφάδια, Κέρκυρα, Παξοί, Αντίπαξοι και Οθωνοί), όπου τα πουλιά τα οποία έρχονται εξαντλημένα από την υποσαχάρια Αφρική, πυροβολούνται ανεξέλεγκτα κατά εκατοντάδες από λαθροθήρες (κυρίως Τρυγόνια, Συκοφάγοι, αλλά και αρπακτικά και ερωδιοί). Σημειωτέον ότι ο πληθυσμός για παράδειγμα των Τρυγονιών στην Ελλάδα έχει μειωθεί κατά 20% από το 1990, ενώ το είδος βρίσκεται σε «δυσμενές καθεστώς διατήρησης» σε όλη την Ευρώπη.
Να σημειωθεί επίσης ότι τα Ιόνια Νησιά, και συγκεκριμένα τα Στροφάδια και η Ζάκυνθος, είναι από τους πρώτους σταθμούς του Τρυγονιού, καθώς μεταναστεύει από την υποσαχάρια Αφρική, μία διάβαση περίπου 2.000 χλμ πάνω από την έρημο και τη Μεσόγειο.
Στην Ιταλία, περισσότερα από 300.000 πτηνά, ανάμεσά τους και είδη όπως το κοτσύφι, ο κοκκινολαίμης και άλλα μικρόπουλα, παγιδεύονται με θηλιές και πωλούνται σε τοπικά εστιατόρια για να σερβιριστούν ως τοπικό παραδοσιακό έδεσμα. Ομοίως στην Ισπανία, περίπου δυο εκατομμύρια μεταναστευτικά πουλιά παγιδεύονται κάθε φθινόπωρο με ξόβεργες σε ειδικούς σταθμούς που ονομάζονται «παρανί». Και οι δύο αυτές μέθοδοι είναι παράνομες, καθώς δεν λειτουργούν επιλεκτικά.
[1] Η εκστρατεία χρηματοδοτείται από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα LIFE+ Information and Communication με τίτλο «Ασφαλή καταφύγια για τα άγρια πουλιά: Αλλάζοντας κοινωνικές αντιλήψεις για το παράνομο κυνήγι στη Βόρεια Μεσόγειο για την προστασία της ευρωπαϊκής Βιοποικιλότητας» (LIFE11INF/IT/253) και υλοποιείται από τις ιταλικές και ισπανικές περιβαλλοντικές οργανώσεις LIPU και SEO αντίστοιχα και από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, όλοι εταίροι της BirdLife International. Το πρόγραμμα άρχισε τον Αύγουστο του 2012 και θα ολοκληρωθεί τον Ιανουάριο του 2016.
[2] Τα ραδιοφωνικά σποτ είναι διαθέσιμα εδώ.
Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνείτε με την Υπεύθυνη Τύπου και Επικοινωνίας, Κατερίνα Γιοσμά, kgiosma@ornithologiki.gr